کد خطا P0402 چیست؟
کد خطای P0402 در استاندارد OBD-II بهمعنای «EGR Flow Excessive Detected» یا «جریان بیشازحد در سامانهٔ بازگردانی گازهای اگزوز» است. ماژول کنترل موتور (ECU) بر اساس تغییرات فشار و حسگر دمای ورودی تشخیص میدهد که حجمِ بازگردانی (Recirculation) گازهای خروجی به منیفولد هوا فراتر از حد مجاز شده است. نتیجه؟ ترکیب هوا-سوخت بههم میخورد، احتراق ناقص شکل میگیرد و مصرف سوخت یا آلایندگی افزایش مییابد.
چرا سیستم EGR مهم است؟
سامانهٔ EGR (Exhaust Gas Recirculation) بخشی از کنترل آلایندگی یورو ۴ و بالاتر است. با برگشت درصد مشخصی از گازهای خروجی به سیلندر، دمای احتراق پایین میآید و اکسیدهای نیتروژن (NOx) کاهش پیدا میکنند. اگر این جریان کمتر یا بیشتر از مقدار هدف باشد، ECU با کدهای P0401 (کمبود) یا P0402 (افزایش) به راننده هشدار میدهد.
نشانههای شایع خطای P0402
- روشنشدن چراغ چک (Check Engine)
- لرزش درجا یا شتابگیری کُند خصوصاً در دور موتور پایین
- افزایش مصرف سوخت به دلیل رقیقشدن مخلوط هوا-سوخت
- صدای تقه یا ناک (Detonation) در سربالایی
- رد شدن از معاینهٔ فنی به سبب دود سیاه و NOx بالا
دلایل اصلی بروز خطای P0402 در خودروهای ایران
| رتبه | علت | توضیح | راهکار سریع |
|---|---|---|---|
| 1 | گیرکردن سوپاپ EGR در حالت باز | رسوبات کربنی، روغن سوخته و دودهٔ بنزین بیکیفیت باعث چسبندگی سوزن میشود. | شستوشوی سوپاپ یا تعویض کیت کامل |
| 2 | گیجشدن ECU بهخاطر نشتی خلأ | شلنگهای خلأ ترک میخورد یا شیر سلنوئید نشتی میدهد. | تست دود یا اسپری ترمز برای یافتن نشتی |
| 3 | سنسور اختلاف فشار (DPFE) معیوب | در خودروهای فورد، مزدا و هیوندای متداول؛ سیگنال ولتاژ غلط میفرستد. | اندازهگیری ولتاژ ۵V مرجع و سیگنال خروجی |
| 4 | انسداد مسیر بازگشت (EGR Passage Blockage) | برعکس P0401، در P0402 مسیر باز است ولی نشتی جانبی ایجاد میشود. | بازدید اورینگها و لولههای اگزوز |
| 5 | ریمپ غیراستاندارد ECU | برخی تیونرها بدون تغییر جداول EGR، سوخت و جرقه را غنی میکنند. | ریفلش نرمافزار اصلی یا اصلاح نقشهها |
مراحل تشخیص گامبهگام
1. خواندن فریزفریم (Freeze Frame)
با دیاگ Launch یا Autel پارامترهای لحظهٔ ثبت خطا—دور موتور، بار موتور، دمای آب—را بررسی کنید. اگر دور زیر ۲۵۰۰ rpm بوده، به گیرکردن مکانیکی سوپاپ شک کنید.
2. تست خلأ یا فشار
- موتور تنفس طبیعی: پورت خلأ روی سوپاپ EGR را با پمپ دستی تست کنید؛ باید در خلأ ۲۰ inHg بسته بماند.
- موتور توربوشارژ: مسیر فشار مثبت را با گیج بوست بررسی کنید؛ نشتی اگزوز روی هاتساید توربو میتواند جریان اضافی ایجاد کند.
3. تست ولتاژ سنسور DPFE
در ECUهای Bosch ME7 و Siemens VDO مقدار ۰٫۷ تا ۱ ولت در حالت ساکن نرمال است؛ اگر پیوسته بالای ۳ ولت ببینید، سنسور یا سیمکشی معیوب است.
4. بازرسی سوپاپ EGR
سوپاپ را باز کرده، رسوبات را با اسپری کاربوراتور و برس سیم لولهبُرس پاک کنید. شفت باید آزادانه بچرخد. اگر شیار یا ساییدگی دیده میشود، تعویض تنها گزینهٔ مطمئن است.
روشهای رفع خطای P0402
✔️ سرویس و تمیزکاری سوپاپ
- باتری را قطع کنید.
- سوپاپ EGR (معمولاً ۲ یا ۳ پیچ ۱۲ میلی) را باز کنید.
- با اسپری انژکتورشوی و فرچه برنجی رسوبات را پاک کرده، تا ۳ دقیقه خشک کنید.
- واشر جدید (Gasket) با دمای کارکرد ۶۰۰ °C استفاده کنید.
- گشتاور پیچها را طبق دفترچه (مثلاً ۲۲ Nm) سفت کنید.
✔️ تعویض DPFE یا شیر سلنوئید
- قطعهٔ اورجینال یا OEM استفاده نمایید؛ نمونههای متفرقه باعث کالیبراسیون اشتباه ولتاژ میشوند.
- کانکتور را قبل از نصب با اسپری کنتاکتشوی تمیز کنید.
✔️ بروزسانی نقشهٔ ECU پس از تیونینگ
اگر خودرو Stage 2 یا Stage 3 شده است، باید جدول «EGR Desired» را به صفر یا محدودهٔ جدید کالیبره کنید تا خطا بازنگردد. برای این کار از WinOLS یا PCMFlash استفاده کنید و CRC فایل را حفظ نمایید.
✔️ حذف EGR – حذف کنیم یا نه؟
در بعضی پروژههای مسابقهای حذف EGR (EGR Delete) رایج است. ولی در خودروهای شهری ایران:
- معاینه فنی: خودرو بدون EGR احتمالاً NOx بالایی دارد و مردود میشود.
- مصرف سوخت: در سرعت کروز ۹۰ km/h افزایش ۵–۷٪ گزارش شده است.
- رسوب سوپاپ: حذف EGR نیازمند پاکسازی منظم سوپاپ ورودی است.
پیشنهاد ما: حذف را فقط برای استفادهٔ پیست یا آفرود در نظر بگیرید و در مصارف روزمره، سوپاپ سالم و فابریک بهترین انتخاب است.
پیشگیری از بازگشت خطای P0402
- سوخت باکیفیت (بنزین سوپر).
- استفاده از روغن کم SAPS تا دوده و خاکستر فلزی کمتر وارد اگزوز شود.
- بازدید سالانهٔ لولههای خلأ و اورینگها هنگام تعویض شمع.
- دودکش (Smoke Test) برای تشخیص نشتی اگزوز بعد از هر تعمیر توربو یا کاتالیزور.
سؤالات متداول (FAQ)
| سؤال | جواب کوتاه |
|---|---|
| آیا میتوانم با وجود کد خطای P0402 رانندگی کنم؟ | در کوتاهمدت بله، اما مصرف سوخت بالا و احتمال ایجاد ناک وجود دارد. |
| هزینهٔ تعمیر خطای P0402 چقدر است؟ | تمیزکاری سوپاپ ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان؛ تعویض EGR تا ۴ میلیون (اصلی). |
| آیا ECU پس از پاککردن کد خطا، دوباره آن را برمیگرداند؟ | اگر علت اصلی رفع نشود، طی چند چرخه رانندگی (Drive Cycle) خطا بازمیگردد. |
| در خودروهای دیزل هم خطای P0402 رخ میدهد؟ | بله، ولی اغلب همراه با P0401 بهدلیل سیستم EGR سردشونده (Cooled EGR) است. |
جمعبندی
کد خطای P0402 نشانهٔ جریان بیشازحد EGR و یکی از عوامل شایع کاهش بازده و افزایش آلایندگی در خودروهای بنزینی و دیزل بازار ایران است. با تشخیص صحیح—از تست خلأ تا بازدید سنسور DPFE—و سرویس بهموقع سوپاپ، میتوان خطا را بهسرعت رفع و از هزینههای اضافی جلوگیری کرد. به یاد داشته باشید: حذف کامل EGR فقط در خودروهای مسابقهای توجیه دارد؛ در مصارف شهری، نگهداری و تمیزکاری دورهای بهترین راهحل است.
اکنون که با علائم، دلایل و روش رفع خطای P0402 آشنا شدید، اگر همچنان چراغ چک شما روشن است یا نیاز به ریمپ تخصصی دارید، تیم آلفا تیونینگ آمادهٔ ارائهٔ مشاوره و خدمات تخصصی ECU است. برای رزرو نوبت همین امروز تماس بگیرید! 🚗💨
برای مطالعه بیشتر میتوانید از سایر مقالات سایت ما و یا سایت دوم ما استفاده کنید